شصت‌ و ‎‌نهمین جلسه دادگاه حمید نوری، متهم به مشارکت در اعدام‌های تابستان 1367، روز پنج‌شنبه پنجم اسفند ۱۴۰۰ – بیست و چهارم فوریه 2022، در  استکهلم با دومین جلسه شهادت ایرج مصداقی و ارائه ادله کتبی جدید از سوی دادستان پرونده برگزار شد.

 

---

 

 

شصت و نهمین جلسه دادگاه حمید نوری در استکهلم!

بهرام رحمانی
bahram.rehmani@gmail.com

 

شصت‌و‎‌نهمین جلسه دادگاه حمید نوری، متهم به مشارکت در اعدام‌های تابستان 1367، روز پنج‌شنبه پنجم اسفند ۱۴۰۰ – بیست و چهارم فوریه 2022، در  استکهلم برگزار شد.

شصت‌و‎‌نهمین جلسه دادگاه حمید نوری، با دومین جلسه شهادت ایرج مصداقی و ارائه ادله کتبی جدید از سوی دادستان پرونده برگزار شد.

شهادت ایرج مصداقی در مورد چهار مقاله جدید ارائه شده توسط دادستان به دادگاه بود. این مدارک را شاهد پیش‌تر در زمان شهادت خود در اوایل آذر ماه 1400 در اختیار دادستان ها قرار داده بود.

ایرج مصداقی گفت بیست و شش سال پیش این چهار مقاله را به همراه چند مقاله دیگر در رستورانی در پاریس نوشت و برای انتشار در فروردین 1375 به سازمان مجاهدین خلق داد. اولین مقاله در بیست و پنجم تیر 1375 و دومین و سومین آن‌ها در اول و هشتم مرداد ماه همان سال در روزنامه ایران زمین، متعلق به شورای ملی مقاومت و سازمان مجاهدین خلق، منتشر شد.

مصداقی در خاطراتش در آن مقالات بارها نام دادیار عباسی، ناصریان و «عباس» را آورده است. مصداقی شهادت داد که منظور از «عباس» همان عباسی است. او گفت مقالات با دست نوشته شدند و خواندن دست خط او برای ناشران سخت بود و افزود: «در جاهایی که «عباسی جنایت‌کار» نوشته‌ام، درست چاپ کرده‌اند. اما در قسمت‌هایی که عباسی نوشته‌ام، آن‌ها عباس نوشته‌اند.»
وی توضیح داد آن‌ها (ناشران) تا آن زمان شناختی هم از شخص عباسی نداشتند و نام او را صرفا «عباس» خوانده‌اند.

ایرج مصداقی در این مقالات درباره مواردی مانند اعدام‌ها در حسینیه زندان گوهردشت، پخش کردن نان خامه‌ای پس از اعدام‌ها در بندها و کشیدن خودکار توسط «حمید عباسی»، دادیار زندان گوهردشت بر دیوار و هم‌زمان تکرار جمله «عاشورای مجاهدین» نوشته است.

مصداقی در مقاله سوم درباره کابل زدن مجتبی اخگر، یکی از زندانیان جان بدر برده از آن اعدام‌ها، توسط عباسی نیز توضیح داده است. مصداقی گفت: «من نوشته بودم عباسی جنایت‌کار، اما آن‌ها درست نخواندند. در نگارش «عباس» و «عباسی» خیلی شبیه هم هستند.»

مصداقی توضیح داد که هشت سال بعد از نوشتن و انتشار آن مقالات، در جلد سوم کتاب خاطراتش نیز شش بار نام «حمید عباسی» را به عنوان دادیار زندان گوهردشت آورده و روی آن تاکید کرده است.

وی گفت «هشت سال بعد وقتی کتابم را نوشتم و منتشر کردم هیچوقت نمی دانستم حمید عباسی قرار است دستگیر شود و درستش را آن‌جا نوشتم.»

طبق برنامه از پیش تعیین شده، به علت تعطیلات در سوئد، جلسات دادگاه در هفته آینده برگزار نخواهند شد. جلسات دادگاه حمید نوری از روز سه شنبه هفدهم اسفند ۱۴۰۰، هشتم مارس ۲۰۲۲ با دور دوم دفاعیات حمید نوری در استکهلم سوئد دوباره کار خود را از سر خواهند گرفت.

در حالی که دادگاه حمید نوری در استکهلم در جریان است در تهران هم پایگاه خبری قوه قضاییه‌(میزان) حکومت اسلامی ایران، هم‌چنان به طرح ادعاهای مختلف علیه دادگاه حمید نوری، فردی که متهم به دست داشتن در کشتار زندانیان سیاسی در سال 1367 است، ادامه می‌دهد.

در تازه‌ترین مورد خبرگزاری میزان مدعی شده «اتحادیه رادیو و تلویزیون‌ اروپا که مدیرعامل آن یک فرد سوئدی است، بیش از دو هزار رسانه رادیویی، تلویزیونی و اینترنتی را برای پوشش خبری دادگاه حمید نوری بسیج کرده است»، اما این ادعا تا چه اندازه واقعیت دارد؟ زمانه به منظور بررسی این موارد با اتحادیه رادیو و تلویزیون اروپا تماس گرفته است.

بیش از دو سال و سه ماه از بازداشت حمید نوری ملقب به حمید عباسی، دادیار سابق قوه قضاییه جمهوری اسلامی در سوئد می‌گذرد. او متهم به دست داشتن در اعدام دسته‌جمعی زندانیان سیاسی در تابستان سال 1367 است. پس از سپری شدن بیش از دو سال از بازداشت حمید نوری، پایگاه رسانه‌ای قوه قضاییه جمهوری اسلامی‌(میزان) به موضوع این کادر سابق خود و طرح ادعاهایی درباره دادگاهی که برای محاکمه او در سوئد برگزار می‌شود، پرداخته است.

خبرگزاری میزان، اولین بار طی گزارشی کوتاه به تاریخ دوشنبه 27 دی ماه 1400 به موضوع دادگاه حمید نوری پرداخت و ادعاهای مختلفی مانند «ربوده شدن در سوئد، شکنجه، عدم ملاقات با خانواده، عدم دسترسی آزادانه به وکیل، ممانعت از دریافت عینک مطالعه» و مانند این‌ها را مطرح کرد که «زمانه» در سه گزارش بر اساس صحبت‌های حمید نوری در دادگاه، بازجویی‌های پلیس سوئد و هم‌چنین اسناد و شواهد موجود، به راستی‌آزمایی این ادعاها پرداخت.

خبرگزاری میزان اما در انتهای گزارش خود با اشاره به شروع دور جدید جلسات دادگاه حمید نوری در سال میلادی 2022 که شامل شهادت زندانیان سیاسی سابق وابسه به گروه‌ها و احزاب چپ می‌شود، اعلام کرد که دستگاه قضایی قصد دارد شرایطی فراهم کند تا «از این‌ پس افکار عمومی داخل نیز با وقایع و رخداد‌های اتفاق افتاده در این دادگاه و حاشیه آن آشنا و مطلع» شوند.

در همین راستا یک کانال تلگرامی به نام «محاکمه استکهلم» راه‌اندازی شده (در حالی که تلگرام در ایران فیلتر است) که تاکنون 44 ویدئوی کوتاه منتشر شده در وب‌سایت خبرگزاری میزان با نام «استکهلم‌نامه» را نیز بازنشر کرده است. این ویدئوها که اغلب زیر دو دقیقه هستند، در بخش کوتاهی -بین 30 تا 50 ثانیه‌- به طرح ادعاهای مختلف -اغلب بر پایه اظهارات حمید نوری در دادگاه- می‌پردازند. باقی زمان ویدئو، صدای ضبط شده حمید نوری در دادگاه و برگرفته از دور اول دفاعیاتش در ماه نوامبر 2021 است.

خبرگزاری قوه قضاییه‌(میزان) در قسمت بیست و ششم از مجموعه ویدیوهای «استکهلم‌نامه» مدعی شده که «اتحادیه رادیو و تلویزیون‌های اروپا با بیش از 2 هزار کانال تلویزیونی، رادیویی و اینترنتی در حال پوشش دادگاه حمید نوری است.»

این خبرگزاری در ادامه مدعی شده که «حلقه اتصال اتحادیه رادیو و تلویزیون اروپا با حمید نوری، یک مستندساز سوئدی به نام آکسل آرنو است که «مدیرعامل این اتحادیه هم هست.»

اتحادیه رادیو و تلویزیون‌های اروپا یا The European Broadcasting Union که به اختصار از آن به عنوان EBU نام برده می‌شود، در مجموع ۶۹ عضو به نمایندگی از ۱۱۳ سازمان رسانه‌ای در ۵۶ کشور دارد.

بر اساس اطلاعاتی که بر روی وب‌سایت اتحادیه رادیو و تلویزیون اروپا وجود دارد، این سازمان مدیرعامل (Executive Director) ندارد، بلکه سمت مدیرکل (Director General) دارد. مدیرکل سازمان EBU «نوئل کورانNoel Curran» نام دارد که اصالتا اهل کشور جمهوری ایرلند است.

زمانه به منظور راستی‌آزمایی ادعای بسیج کردن ۲ هزار رسانه برای پوشش دادگاه حمید نوری که توسط خبرگزاری قوه قضاییه با سازمان مطرح شده و آن را «پروپاگاندای رسانه‌ای غرب» خوانده است، با اتحادیه رادیو و تلویزیون اروپا تماس گرفت. لیز کوربین (Liz Corbin)، معاون رسانه‌ای مدیر و رییس بخش خبر اتحادیه رادیو و تلویزیون اروپا در پاسخ به سئوالاتی زمانه چنین نوشت:

«EBU یک سازمان گردآورنده، پخش‌کننده و ناشر اخبار نیست و بنابراین امکان ندارد EBU در پوشش این پرونده‌(حمید نوری) دخالت داشته باشد. بخش اخبار EBU اشتراک گذاری محتوای اخبار ویدیویی بین اعضای خود را تسهیل می‌کند. تلاش برای تأثیرگذاری بر تصمیمات روزنامه‌نگاری اعضا یا هر سازمان رسانه‌ای دیگر بخشی از فعالیت‌های ما نیست.»

معاون رسانه‌ای مدیر و رییس بخش خبر اتحادیه رادیو و تلویزیون اروپا در پاسخ به این پرسش که آیا فردی به نام «اکسل آرنو» مدیرعامل این سازمان است، چنین نوشته:

«EBU در حال حاضر هیچ کارمندی به نام اکسل آرنو ندارد و ما هرگز مدیرکلی به این نام نداشته‌ایم.EBU  سمت مدیرعاملی ندارد.»

خلاصه این‌که نه تنها سمت مدیرعامل در اتحادیه رادیو و تلویزیون اروپا وجود ندارد، بلکه فردی به نام اکسل آرنو هم در این سازمان در حال حاضر هیچ سمتی ندارد و این ادعا که توسط خبرگزاری قوه قضاییه مطرح شده، تماما نادرست است.

اما خبرگزاری قوه قضاییه در قسمت بیست و هفتم از مجموعه ویدیوهای «استکهلم‌نامه» ضمن تکرار این ادعا که «فردی سوئدی مدیرعامل اتحادیه رادیو و تلویزیون اروپاست» و او را متهم به «تولید پخش برنامه‌های مکرر درباره دادگاه حمید نوری» می‌کند، هم‌زمان عکسی را منتشر کرده که نوئل کوران، مدیرکل این سازمان را نشان می‌دهد نه اکسل آرنو و این عکس اشتباه دیگری از جانب خبرگزاری میزان است و طرح ادعاهای غیرواقعی آن‌ها را نشان می‌دهد.

عکسی که خبرگزاری قوه قضائیه در قسمت بیست‌وهفتم «استکهلم‌نامه» از آن استفاده کرده، در تاریخ ۲ دسامبر ۲۰۲۱ / ۱۱ آذر ۱۴۰۰ در فیس‌بوک اتحادیه رادیو و تلویزیون اروپا (EBU)  منتشر شده است و مربوط به هشتاد و هفتمین مجمع عمومی EBU است که نوئل کوران، به عنوان مدیرکل این سازمان در آن نشست سخنرانی کرده بود.

اما اکسل آرنو کیست که خبرگزاری میزان چندین بار از نام او به عنوان کسی که پشت «پروپاگانداری رسانه‌ای غرب و رسانه‌های سوئدی برای پوشش دادگاه حمید نوری» است استفاده کرده؟

اکسل آرنو (Axel Arnö) مستندساز اهل سوئد است که از سال ۲۰۰۴ در بخش مستند شبکه ملی سوئد (SVT) مشغول به کار می‌کند. او تاکنون به دلیل مستندهای موفقی که ساخته جوایز بین‌المللی متعددی دریافت کرده است.

اکسل آرنو سال ۲۰۰۶ به عنوان رییس گروه مستند اتحادیه رادیو و تلویزیون اروپا (EBU) انتخاب شد، اما همانطور که این سازمان به زمانه گفت اکنون هیچ سمتی در EBU ندارد.

نیما سروستانی، مستندساز و کارگردان ایرانی-سوئدی به زمانه می‌گوید جمهوری اسلامی به دنبال بزرگ‌نمایی است به همین جهت با طرح ادعاها و استفاده از اسامی افرادی مانند اکسل آرنو تلاش می‌کند برگزاری دادگاه و اتفاقاتی پیرامون آن جریان دارد، واژگون جلوه دهد.

نیما سروستانی، مستندساز و کارگردان ایرانی-سوئدی، از زمان دستگیری حمید نوری مشغول تهیه و ساخت یک مستند از روند دادگاهی است که در شهر استکهلم برای این متهم در دست داشتن در کشتار زندانیان سیاسی در سال ۶۷ جریان دارد. این دادگاه هم برای جنبش دادخواهی ایران بسیار حائز اهمیت و هم از لحاظ تاریخی به دلیل این‌که هنور حکومت جمهوری اسلامی بر سر کار و یکی از عواملی که در جنایت دست داشته در حال محاکمه است، دارای اهمیت ویژه است، از این‌رو ثبت این وقایع یکی از دلایل نیما سروستانی برای ساخت این مستند است.

سروستانی پیش‌تر با انتشار یک تیزر از ساخت این فیلم مستندی درباره دادگاه حمید نوری به نام «جلاد» (The Executioner) خبر داده بود.

پایگاه خبری قوه قضاییه جمهوری اسلامی ایران‌(میزان) در قسمت بیست‌وهفتم در مجموعه ویدیوهای اسکتهلم‌نامه ادعایی دیگری را نیز مطرح کرده است که به ساخت این فیلم مستند درباره دادگاه حمید نوری مرتبط است. خبرگزاری میزان مدعی شده «چهره‌های ضدانقلاب با تولید مستند از دادگاه به سلبریتی رسانه‌ای تبدیل می‌شوند» و نیز ادعا کرده «بر اساس برآوردهای کارشناسی ساخت فیلم مستند در مورد دادگاه حمید نوری برای تهیه‌کنندگان آن ۲ میلیون دلار سود به همراه خواهد داشت.»

خبرگزاری قوه قضاییه همانند دیگر ادعاها مطرح شده، مشخص نکرده بر اساس کدام «بررسی‌های کارشناسی» این دادگاه برای تهیه‌کنندگانش 2 میلیون دلار سود خواهد داشت.

نیما سروستانی در گفت‌وگو با زمانه ضمن رد ادعای خبرگزاری قوه قضاییه‌(میزان) در مورد سود تهیه این فیلم مستند، توضیح داد که پروسه ساخت فیلم‌های مستند در اروپا یک پروسه شفاف است و زمانی که یک پروژه برای جذب حمایت و اسپانسر مالی ارائه می‌شود همه جزئیات اسپانسرها، چگونگی حمایت از آن‌ها تا زمانی که فیلم ساخته و اکران می‌شود برای همگان قابل دسترس و مشخص است:

«در اروپا ما موظف هستیم در انتهای فیلم لیست حامیان مالی فیلم بنویسیم و از همین طریق مشخص می‌شود هر کدام تا چه اندازه بودجه به فیلم اختصاص داده‌اند.»

رادیو زمانه پیش‌تر در محل برگزاری دادگاه حمید نوری در شهر استکهلم، با نیما سروستانی در مورد مستندی که او در دست تهیه دارد گفت‌وگویی داشته که از طریق لینک قابل مشاهده است.

آن‌چه مشخص است پایگاه رسانه‌ای قوه قضاییه بدون در نظر گرفتن روند واقعی دادگاه، به طرح ادعاهای خلاف واقع بدون ارائه هیچ‌گونه سند و مدرکی ادامه می‌دهد. برای مثال تاکنون بیش از هفت بار در مجموعه ویدیوهای استکهلم‌نامه این ادعا را تکرار کرده که هزینه دادگاه حمید نوری «برای دولت تاکنون بیش از 50 میلیون یورو» بوده و در یکی از ویدیوها نیز ادعا کرده «بر اساس برآوردها پیش‌بینی می‌شود هزینه دادگاه تا 120 میلیون یورو افزایش پیدا کند» و هم‌چنان توضیحی نداده که منبع این اطلاعات کجاست و این برآورده توسط چه کسانی انجام شده است.

خبرگزاری میزان هم‌چنان به انتشار گزارش‌ها و ویدئوها درباره دادگاه حمید نوری ادامه می‌دهد و زمانه نیز در گزارش‌های بیش‌تری به بررسی آن‌ها و راستی‌آزمایی ادعاهای مطرح شده از سوی این خبرگزاری خواهد پرداخت.

 

---