متنی که می‌خوانید یادداشتی است از رضا خندان (مهابادی)، نویسنده، پژوهشگر و عضو هیئت دبیران کانون نویسندگان ایران، درباره‌ی ۱۳ آذر، روز مبارزه با سانسور.

---

 

 

متنی که می‌خوانید یادداشتی است از رضا خندان (مهابادی)، نویسنده، پژوهشگر و عضو هیئت دبیران کانون نویسندگان ایران، درباره‌ی ۱۳ آذر، روز مبارزه با سانسور.
رضا خندان (مهابادی) که در بنیان گذاشتن «روز مبارزه با سانسور» نقشی موثر داشته هم‌اکنون به علت مبارزه با سانسور و دفاع از آزادی بیان دوره‌ی محکومیت خود را در زندان اوین می‌گذراند.
(توجه: مطالبی که در زیرصفحه‌ی «یادداشت رسیده» منتشر می‌شود نظر شخصی نویسنده است و الزاماً نظر کانون نویسندگان ایران نیست.)

************

۱۳ آذر؛ بازخوانی سانسور در سه فصل کوتاه

پدیده‌ی پلشت سانسور زیباترین و مؤثرترین حس هر انسان، از جمله هر نویسنده و هنرمند را که رهایی از قیدها و بایدها و نبایدهای تحمیلی است، به بند می‌کشد.
سانسور جلوه‌های متفاوت خلاقیت‌های انسانی و بروز گوناگون هستی و زندگی را که موجد زیبایی است، به خمودگی و کسالتِ یکسانی و یکدستی فرمایشی صاحبان قدرت فرو می‌‌کاهد.
سانسور زاییده، مشوق و پرورنده‌ی ابتذال است و با آن نسبتی مستقیم دارد: هر چه گسترده‌تر و عمیق‌تر باشد، ابتذال فرهنگی را بیشتر و عمیق‌تر می‌گستراند.
سانسور زایل‌کننده‌ی اعتبار اندیشه، ادبیات و هنر نزد مردم است.
سانسور جلوه‌گاه و شرط تکثیر و پرورش سانسورزدگان است؛ همان‌ها که سانسور را درونی کرده و خود به جزئی از آن تبدیل شده‌اند و بی هیچ اعتراض و دغدغه‌ای به فرمان‌هایش گردن می‌گذارند و تبلیغ و تحکیم‌اش می‌کنند.
سانسور، سرکوب نرم اندیشه و بیان و مولد «شهروند خاموش» است.
سانسور ساخته و سازنده‌ی حکومت‌های استبدادی و دیکتاتوری است، از آنها منشأ می‌گیرد و به آنها دوام و قوام می‌دهد.

۱۳ آذر روز توجه به عملکرد و اثرهای سانسور است.
در عین حال این روز، روزِ:
– محمد جعفر پوینده و محمد مختاری است که جان بر سر تعهد و اعتقاد به «آزادی بیان بی هیچ حصر و استثنا» گذاشتند؛
– روز بکتاش آبتین و کیوان باژن است که به «جرم» عضویت و فعالیت در تشکل سانسورستیز کانون نویسندگان ایران هم‌اکنون در زندان به سر می‌برند؛
– روز اعضای کانون نویسندگان ایران است که در همه‌ی سال‌هایی که مستبدان در کار تحکیم سانسور و اختناق بوده‌اند، صلای آزادی بیان در دادند؛
– روز همه‌ی نویسندگان و هنرمندانی است که مخالف جدی سانسور هستند و برای ابراز این مخالفت کوشش کرده‌اند؛
– روز آن جنبش‌های اجتماعی است که لغو کامل سانسور یکی از خواسته‌ها و بخشی از فعالیت‌هایشان است؛
– روز دهان‌های بسته شده و اندیشه‌ها و سخنان ممنوع شده است؛
– روز کتاب‌ها و نشریه‌ها و سایت‌هایی است که ممنوع‌النشر شده‌اند؛
– روز شعرها، داستان‌ها، نمایش‌ها، فیلم‌ها، تصویرها، جمله‌ها و واژه‌هایی است که زیر تیغ سانسور رفته‌اند، فیلتر یا به موج پارازیت گرفتار شده‌اند؛
– روز همه‌ی کسانی است که از سانسور آسیب دیده و زخم خورده‌اند، ممنوع و بایکوت شده‌اند، اما همچنان سانسور را نپذیرفته‌اند.

برای همین چیزهاست که روز ۱۳ آذر، روز مبارزه با سانسور را باید گرامی داشت.

رضا خندان (مهابادی)
۱۳۹۹/۹/۹

 

---